از غارهای رنگی مونیخ تا گنبد شیشه‌ای تایوان؛ 3 نورپردازی‌ مترو که نباید از دست بدهید

از دل تاریکی زیرزمین‌های شهری تا آسمان شیشه‌ای درخشان، نورپردازی مترو به گونه‌ای هنرمندانه، مرز میان معماری و هنر را می‌شکند و تجربه‌ای فراموش‌نشدنی برای مسافران رقم می‌زند. از غارهای رنگی مونیخ که با دیوارهای ناهموار و نورهای رنگی‌اش، حس قدم گذاشتن در دل یک غار جادویی را زنده می‌کند، تا گنبد شیشه‌ای تایوان که همچون جواهری نورانی بر فراز ایستگاه می‌درخشد و با هزاران قطعه شیشه رنگی، بازی نور و رنگ را به اوج می‌رساند. این ایستگاه‌ها نه تنها محل عبور و مرور، بلکه گالری‌های زنده‌ای هستند که با نورپردازی‌های خلاقانه، داستانی نو از زندگی شهری روایت می‌کنند.

در این میان، نورپردازی‌ها فراتر از صرف روشنایی‌اند؛ آن‌ها پل‌هایی هستند میان فضا و احساس، نور و معماری، فناوری و هنر. هر رنگ، هر سایه و هر تابش نور، بخشی از قصه‌ای است که طراحان برای مسافران نوشته‌اند؛ قصه‌ای که در آن ایستگاه‌های مترو به محلی برای توقف و تأمل تبدیل می‌شوند، جایی که سفر روزمره به تجربه‌ای بصری و روحانی بدل می‌گردد.

در این مطلب، به سراغ سه ایستگاه مترویی می‌رویم که نورپردازی‌هایشان جهانی شده است؛ از غار رنگارنگ مونیخ که با چراغ‌های ال‌ای‌دی محیطی جادویی ساخته، تا گنبد شیشه‌ای کائوسیونگ تایوان که با بازی نور و شیشه، چشم‌ها را خیره می‌کند، و ایستگاه رنگارنگ مونیخ که با نورهای پرجنب‌وجوش خود، زیرزمینی زنده و پویا خلق کرده است. این سه نمونه، نمونه‌هایی برجسته از هنر نورپردازی مترو هستند که هر کدام به شیوه‌ای منحصر به فرد، سفر شهری را به سفری پرنور و رنگین تبدیل کرده‌اند.

ایستگاه تولدو؛ غرق در نور و رنگ‌های دریایی

ایستگاه متروی تولدو در ناپل، ایتالیا، یکی از برجسته‌ترین نمونه‌های نورپردازی هنری در جهان متروهاست که مسافران را به سفری بصری و احساسی به دل دریا می‌برد. این ایستگاه که به عنوان جواهری در مجموعه «ایستگاه‌های هنری» متروی ناپل شناخته می‌شود، با طراحی خلاقانه و استفاده از رنگ‌های نمادین آبی و بنفش، حس عبور از خشکی به دریا را به شکلی بی‌نظیر به تصویر می‌کشد.

در عمق پنج طبقه زیرزمین، پله برقی‌های این ایستگاه همچون تونلی نورانی با رنگ‌های متغیر، از تاریکی به روشنایی می‌روند و مسافران را در میان موج‌های رنگی غرق می‌کنند. ستون نور یا «دهانه نور» که از سقف تا کف ایستگاه امتداد یافته، با سوراخ‌ها و حفره‌های متعدد خود، به همراه چراغ‌های LED رنگی، جلوه‌ای جادویی و زنده به فضا بخشیده است. این ستون نمادین، همچون نوری از اعماق دریا، فضایی رویایی و آرامش‌بخش خلق می‌کند که با موزاییک‌های سقفی آبی-بنفش ترکیب شده و حس حضور در زیر آب را تداعی می‌کند.

طراح نورپردازی مترو این ایستگاه یعنی «اسکار توسکتس بلانکا» با همکاری هنرمندان بین‌المللی، توانسته است ترکیبی از معماری و هنر نورپردازی خلق کند که نه تنها کاربردی بلکه ارزش زیبایی‌شناسی بالایی دارد. این ایستگاه به قدری چشم‌نواز است که در سال ۲۰۱۲ توسط CNN به عنوان زیباترین ایستگاه متروی اروپا معرفی شد. هر سطح از ایستگاه با رنگی متفاوت طراحی شده که به نمادی از تاریخ، فرهنگ و طبیعت ناپل تبدیل شده است؛ از رنگ‌های خاکستری و سیاه که یادآور آسفالت و تمدن معاصر است تا رنگ‌های آخرایی، زرد، آبی و سبز که به خورشید، دریا و زندگی اشاره دارند.

تجربه عبور از ایستگاه متروی تولدو، سفری است در دل نور و رنگ، جایی که معماری و نورپردازی به هم می‌آمیزند تا لحظه‌ای فراموش‌نشدنی برای هر مسافر بسازند. این ایستگاه نه تنها یک محل عبور، بلکه یک اثر هنری زنده است که هر روزه هزاران نفر را مسحور خود می‌کند.

ایستگاه بلوار فارموسا؛ بزرگ‌ترین اثر هنری شیشه‌ای جهان

ایستگاه مترو بلوار فارموسا در شهر کائوسیونگ تایوان، یکی از شاهکارهای معماری و نورپردازی مترو در جهان به شمار می‌رود که با گنبد نور خیره‌کننده‌اش، توجه جهانیان را به خود جلب کرده است. این گنبد نور، بزرگ‌ترین سازه شیشه‌ای جهان است که توسط هنرمند ایتالیایی نارسیسی کوالیاتا طراحی شده و با قطر ۳۰ متر و بیش از ۴۵۰۰ پانل شیشه‌ای رنگی، همچون تاجی درخشان بر فراز ایستگاه می‌درخشد. هر یک از این پانل‌ها به صورت دستی نقاشی شده‌اند و مجموعه‌ای از تصاویر نمادین و رنگ‌های زنده را به نمایش می‌گذارند که مفاهیمی چون دریا، زندگی، خلقت و تعارض را در چهار بعد به تصویر می‌کشند.

این گنبد نور، نه تنها یک اثر هنری شیشه‌ای است بلکه فضایی جادویی و متحول‌کننده خلق می‌کند که مسافران را در دل رنگ‌ها و نورها غرق می‌سازد. نور طبیعی از طریق ورودی‌های شیشه‌ای که توسط معمار مشهور ژاپنی شین تاکاماتسو طراحی شده‌اند، به داخل ایستگاه هدایت می‌شود و در ترکیب با نورهای LED، فضایی روشن و دلنشین فراهم می‌آورد. طراحی هوشمندانه نورپردازی داخلی، علاوه بر زیبایی، به هدایت مسافران در مسیرهای پیچیده ایستگاه نیز کمک می‌کند.

ایستگاه بلوار فارموسا که در سه طبقه ساخته شده و دارای ۱۱ خروجی است، به عنوان یکی از بزرگ‌ترین و زیباترین سازه‌های عمومی تایوان شناخته می‌شود. این نورپردازی مترو نمونه‌ای برجسته از تلفیق هنر، معماری و فناوری است که تجربه‌ای منحصر به فرد و فراموش‌نشدنی برای هر بازدیدکننده رقم می‌زند. از زمان افتتاح در سال ۲۰۰۸، بلوار فارموسا به نمادی از خلاقیت و زیبایی در متروهای جهان تبدیل شده و همچنان الهام‌بخش طراحان و هنرمندان است.

ایستگاه وست فرایدهوف؛ نورپردازی مترو در دل غار

ایستگاه مترو وست فرایدهوف در مونیخ، نمونه‌ای منحصربه‌فرد از ترکیب معماری طبیعی و نورپردازی هنری است که مسافران را به دنیایی شبیه به غارهای رنگارنگ می‌برد. دیوارهای ناهموار و سنگ‌فرش نشده این ایستگاه، حس حضور در دل یک غار واقعی را ایجاد می‌کنند؛ جایی که نورهای رنگی به شکل هوشمندانه‌ای فضا را زنده و پویا کرده‌اند. این ایستگاه که در سال ۱۹۹۸ افتتاح شد، با یازده چراغ عظیم به قطر ۳.۸۰ متر مجهز شده است که هر کدام به رنگ‌های آبی، قرمز و زرد نورافشانی می‌کنند و سکوی قطار را به بخش‌های مختلف تقسیم می‌کنند.

در طراحی نورپردازی مترو در این شهر، نورهای رنگی در سراسر ایستگاه پخش شده‌اند و با تابش‌های متنوع خود، فضایی جادویی و سرزنده خلق می‌کنند که حس بودن در یک غار رنگارنگ و پرانرژی را به مسافران منتقل می‌کند. این نورپردازی نه تنها زیبایی بصری را افزایش می‌دهد، بلکه به تقسیم‌بندی فضا و هدایت مسافران نیز کمک می‌کند و تجربه‌ای متفاوت از انتظار در مترو را رقم می‌زند.

طراحی این ایستگاه، نمونه‌ای از رویکردی است که در آن معماری خام و طبیعی با فناوری نورپردازی مدرن ترکیب شده است تا محیطی منحصر به فرد و خاطره‌انگیز ایجاد کند. وست فرایدهوف نه تنها یک ایستگاه مترو بلکه یک اثر هنری زنده است که با بازی رنگ‌ها و نور، حس آرامش و هیجان را همزمان به بازدیدکنندگان منتقل می‌کند و به یکی از جاذبه‌های بصری مونیخ تبدیل شده است. این ایستگاه نمونه‌ای برجسته از چگونگی تبدیل فضاهای عمومی به مکان‌هایی الهام‌بخش و زیباست که سفر روزمره را به تجربه‌ای فراموش‌نشدنی بدل می‌کند.